ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ႏႇင့္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူ၀ါဒ

ပင္လုံညီလာခံတြင္ ဖဆပလ၏ သေဘာထားကို တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလႇယ္တို႔အား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ျပတ္ျပတ္သားသား တင္ျပေနစဥ္

ၿဗိတိသွ်အစိုးရအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ခဲ့သည့္ အခ်ိန္မႇစ၍ လြတ္လပ္ေရးမရရႇိေစရန္အတြက္ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ ဟန္႔တားခဲ့ၾကပါသည္။ 

ထိုသို႔ ဟန္႔တားမႈမ်ားတြင္ ျမန္မာျပည္မႏႇင့္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား (တစ္နည္းအားျဖင့္ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း)ကို ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ နည္းျဖင့္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကို သီးျခားစီမံကိန္းေဒသမ်ားအျဖစ္ ဘုရင္ခံက တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ေဒသတစ္ခုႏႇင့္တစ္ခု ကူးသန္းမႈကို ၁၈၉၆ ခုႏႇစ္ ခ်င္းေတာင္တန္းဥပေဒ၊ ၁၈၉၈ ခုႏႇစ္ ကခ်င္ေတာင္တန္းလူမ်ဳိးစုဥပေဒ အစရႇိသည္တိုျဖင့္ ကန္႔သတ္ခဲ့သည္။ 

ထို႔အျပင္ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႔ မေရာက္ရႇိမီ အခ်ိန္မ်ားကလည္း ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖင့္ ေနထိုင္ခဲ့သည့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားကလည္း ရႇိထားခဲ့ျပီးျဖစ္ပါသည္။  ယင္းကဲ့သို႔ေသာ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ထားမႈမ်ားက လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈ အရႇိန္ျမင့္ခ်ိန္တြင္ပို၍ ႐ႈပ္ေထြးေစခဲ့ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ၁၉၄၇ ခုႏႇစ္ ဇန္န၀ါရီလ လန္ဒန္ခရီးစဥ္တြင္ ျပည္မႏႇင့္ေတာင္တန္းပူး ေပါင္းေရးကိစၥမႇာ အေရးပါလာေသာ ကိစၥျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ျပည္မႏႇင့္ေတာင္တန္းပူးေပါင္းအေရးဆိုမႇသာ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အာမခံခ်က္ရရႇိမည့္ အေျခအေနျဖစ္လာခဲ့သည္။ 

အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ျပည္မႏႇင့္ ေတာင္တန္းပူးေပါင္းမႈ မျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ ၿဗိတိသ်အစိုးရမႇ နည္းမ်ိဳးစံုသံုး ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ေသာ အခက္အခဲမ်ားရႇိေနသည့္ၾကားကပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလႇယ္ အဖြဲ႔သည္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ခိုင္မာေသာ ျပင္ဆင္မႈတစ္ရပ္ျဖစ္သည့္ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္ကို  ၁၉၄၇ခုႏႇစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂၇ရက္ေန႔တြင္ ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ 

ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္တြင္ ပါ၀င္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားအရ ျပည္ပႏႇင့္ေတာင္တန္းေဒသ ေပါင္းစည္းေရးအတြက္ အေရးပါေသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ရန္အတြက္ ပင္လံုညီလာခံကို ၁၉၄၇ ခုႏႇစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၃ရက္ေန႔တြင္ စတင္ခဲ့ပါသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏႇင့္အတူ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ရႇမ္း အမ်ဳိးသား ကိုယ္စားလႇယ္မ်ားအၾကား ျပည္မေတာင္တန္းေပါင္းစည္းေရးအတြက္ သေဘာတူညီမႈရရႇိခဲ့သည့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ကို ပင္လံုၿမိဳ႕၌ ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ခဲ့သည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ခဲ့ျခင္းက ၿဗိတိသွ်တို႔ထံမႇ လြတ္လပ္ေရး အျပည့္အ၀ရရႇိရန္အတြက္ လက္နက္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။ 

ေဖာ္ျပပါအခ်က္အလက္မ်ားက လြန္ခဲ့ေသာ ၆၅ ႏႇစ္တာကာလ၌ စိုက္ထူခဲ့ေသာ သမိုင္းမႇတ္တိုင္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ လြတ္လပ္ေရးရရႇိခဲ့ၿပီး ႏႇစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္လာခဲ့သည့္တိုင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္း၌ တိုင္းရင္းသားအ ေရးက အေရးပါေသာ ထိပ္တန္းေနရာတြင္ ရႇိေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရအဖြဲ႔အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ထာ၀ရျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ၾကိဳးပမ္းလာခဲ့ပါသည္။၂၀၁၂ခုႏႇစ္ဇန္န၀ါရီလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္ တတိယပံုမႇန္အစည္းအေ၀းမ်ားသို႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ေပးပို႔ခဲ့ေသာ သ၀ဏ္လႊာ၌- 

''ႏိုင္ငံေတာ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏႇင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ေထာင္စု အတြင္းထာ၀ရ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရရႇိေစရန္အတြက္ ႏိုင္ငံ၏ ပကတိအရႇိတရားႏႇင့္ အတိတ္သမိုင္းအေတြ႔အၾကံဳမ်ားအေပၚအေျခခံလ်က္ ယခင္ကႏႇင့္မတူသည့္ မူမ်ားကို က်င့္သံုးကာ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရႇိပါသည္။ ယေန႔အထိ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူႏိုင္ျခင္းမရႇိေသးသည့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔(၁၁)ဖြဲ႔လံုးႏႇင့္ ထိေတြ႔ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းၿပီး အဖြဲ႔(၆)ဖြဲ႔ႏႇင့္ အေျခခံ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို လက္မႇတ္ေရးထိုး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ က်န္အဖြဲ႔(၅) ဖြဲ႔ႏႇင့္လည္း ထိေတြ႔ညႇိႏိႈင္း ေဆြးေႏြးေဆာင္ရြက္လ်က္ရႇိရာ ျခံဳငံုသံုးသပ္ရပါက ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား တိုးတက္ေအာင္ျမင္ျပီး အေျခအေနေကာင္းမြန္သည္ကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ ဆက္လက္၍လည္း ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရႇိေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ပါသည္'' ဟု ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ 

ယင္းသို႔ လိုအပ္ခ်က္ႏႇင့္အညီ ၁၉၄၇ ခုႏႇစ္ ပင္လံုညီလာခံက်င္းပစဥ္က သမိုင္းအက်ဥ္းႏႇင့္ မ်က္ေမႇာက္ေခတ္ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းတြင္ ပါ၀င္လႈပ္ရႇား ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အျမင္ကို ၆၅ ႏႇစ္ျပည့္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အထိမ္း အမႇတ္အျဖစ္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

''တစ္တိုင္းျပည္လံုး ၾကီးပြားေစခ်င္ရင္ လူအား၊ ေငြအား၊ ပစၥည္းအားနဲ႔ စုေပါင္းျပီး အင္တိုက္အားတိုက္လုပ္ႏိုင္မႇ အက်ိဳးခံစားခြင့္ ရႇိၾကမႇာပဲ။ ဗမာက တစ္မ်ိဳး၊ ကရင္က တစ္ဖံု၊ ရႇမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းတို႔က တျခား အကြဲကြဲအျပားျပား လုပ္ေနၾကရင္ အက်ိဳးရႇိမႇာမဟုတ္ဘူး။ စုေပါင္းလုပ္ၾကမႇသာ အက်ဳိးရႇိႏိုင္မယ္။ အက်ဳိးရႇိေၾကာင္း သိႏိုင္တယ္''ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ျပည္မႏႇင့္ေတာင္တန္းေဒသပူးေပါင္း၍ လြတ္လပ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ရရႇိသည့္ အထိမ္းအမႇတ္ ညစာစားပြဲတြင္ ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

၁၉၄၇ ခုႏႇစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႀကီးကို ေအာင္ျမင္စြာခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ အထိမ္းအမႇတ္အျဖစ္စိုက္ထူခဲ့ေသာ 'ေတာင္တန္း-ျပည္မ ပူးေပါင္းေရးစာခ်ဳပ္' ေက်ာက္တိုင္

၁၉၄၇ ေဖေဖာ္၀ါရီ ရက္စြဲမ်ား

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂ - ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္သည့္ ျမန္မာကိုယ္စားလႇယ္အဖြဲ႔ ျပန္လည္ေရာက္ရႇိ။ 

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၃ မႇ ၁၃- ဒုတိယ ပင္လံုအစည္းအေ၀း (ပင္လံုညီလာခံ)က်င္းပ၊ ပထမ ပင္လံုအစည္းအေ၀းကို ၁၉၄၆ခုႏႇစ္ မတ္လ ၁ မႇ ၁၂ အထိ က်င္းပခဲ့။ 

ပထမအႀကိမ္ပင္လံုအစည္းအေ၀းသို႔ သခင္ႏု၊ ဦးဘဂ်မ္းႏႇင့္ မန္းဘခိုင္တို႔က ဖဆပလကိုယ္စားလႇယ္အျဖစ္ တက္ေရာက္ထားခဲ့။၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂ - ညပိုင္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမႇ ေအာင္ဆန္းအက္တလီ သေဘာတူညီခ်က္ကို ဖဆပလအမႈေဆာင္အစည္းအေ၀း၌ တင္ျပ။ အမႈေဆာင္အဖြဲ႔၀င္တို႔ေဆြးေႏြးျပီး သေဘာတူညီခ်က္ကိုလက္ခံေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္။

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၃ - ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမႇ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သို႔ သတင္းစာဆရာမ်ားကိုဖိတ္ၾကားျပီး  လန္ဒန္၌ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ လြတ္လပ္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲအေၾကာင္းရႇင္းလင္း။ 

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၄ - ေအာင္ဆန္း အက္တလီစာခ်ဳပ္ႏႇင့္ပတ္သက္ျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမႇ တိုင္းျပည္သို႔ အသံလႊင့္အစီရင္ခံ။

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၅ - ကရင္ဗဟိုအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မႇၾကီးမႇဴး၍ ကရင္ညီလာခံသဘင္ က်င္းပျပီး ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားတို႔၏ အခြင့္အေရးကို ထိပါးနစ္နာေစသျဖင့္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္းဆံုးျဖတ္၊ ကန္႔ကြက္ခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံဘုရင္ခံမႇတစ္ဆင့္ ျဗိတိသွ်နန္းရင္း၀န္ထံေပးပို႔။ ညီလာခံတြင္လည္း ေစာဘဦးၾကီးအား ဘုရင္ခံ၏အမႈေဆာင္ေကာင္စီမႇ ႏႈတ္ထြက္ရန္ ဆံုးျဖတ္။   

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၅ - ေတာင္တန္းေဒသ သေဘာထားစံုစမ္းေရးႏႇင့္ပတ္သက္ျပီး ဘုရင္ခံေနအိမ္တြင္ သတင္းစာရႇင္းလင္းပြဲတစ္ရပ္ ျပဳလုပ္။

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၇ - ပင္လံုညီ လာခံက်င္းပေနစဥ္အတြင္း ေတာင္ တန္းသားမ်ားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔(Supreme Council of United Hill People/SCOUHP)ကို ဖြဲ႔စည္း။

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၇ - ရႇမ္းေစာ္ဘြားမ်ားႏႇင့္ ရႇမ္းျပည္သူ႔ကိုယ္စားလႇယ္မ်ားပူးေပါင္း၍ ရႇမ္းျပည္ေကာင္စီအမႈေဆာင္အဖြဲ႔(Shan State Council) ဖြဲ႔စည္း။

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈ - ပင္လံုညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ပင္လံုသို႔ေရာက္ရႇိ။ 

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၉ - ျဗိတိသွ် ဒိုမီနီယံေရးရာ လက္ေထာက္အတြင္း၀န္ ေဘာ္တြမ္မလီ၊ မစၥတာလက္၀ဒ္ခ်္၊ ဂြၽန္ေလဒင္တို႔ ပင္လံုသို႔ေရာက္ရႇိ။ 

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၉ မႇ ၁၁- ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏႇင့္ ေတာင္တန္းေဒသေခါင္းေဆာင္မ်ား အျပင္းအထန္ ေဆြးေႏြး။ 

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၀- ဘုရင္ခံ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၀င္အဖြဲ႔မႇ သခင္ဗစိန္ႏႈတ္ထြက္။ 

၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂- ပင္လံုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏႇင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ၂၂ ဦး လက္မႇတ္ေရးထိုးခဲ့။

ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ႏႇင့္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူ၀ါဒအေပၚ အျမင္မ်ား

'ဒီအဖြဲ႔နဲ႔ေတြ႔ရတဲ့အခါမႇာ တစ္ခါမႇမေတြ႔ရဖူးေသးတဲ့သူေတြဆိုေပမယ့္ ေတာ္ေတာ္ေႏြးေႏြးေထြးေထြးနဲ႔ တရင္းတႏႇီးလည္း ရႇိပါတယ္။ မိသားစုေတြလိုပဲ ျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္မတို႔ျပည္ေထာင္စုဆိုတာ ဒီလိုပဲျဖစ္ရမယ္လို႔ စဥ္းစားမိပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ဆိုတာ အားလုံးကအတူတူပါပဲ။ တန္းတူညီတူနဲ႔ ေသြးရင္းညီအစ္ကိုေမာင္ႏႇမေတြလို ျဖစ္ရပါမယ္။ ေျပာတဲ့ဆိုတဲ့ေနရာမႇာလည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရႇိတယ္။ အေတြးအျမင္ေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္တူပါတယ္။ အဲဒီလိုတိုက္ဆိုင္မႈေတ သိပ္မ်ားတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္မတို႔ ႏိုင္ငံရဲ့အနာဂတ္အတြက္ အင္မတန္မႇေကာင္းတဲ့ လကၡဏာလို႔ ျမင္ပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ ျပည္သူျပည္သားေတြအားလုံး ေနာင္လည္းဒီလုိလက္တြဲၿပီးေတာ့ အတူလမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္ပါေစလို႔ ကြၽန္မအေနနဲ႔ ဆႏၵျပဳပါတယ္'။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၀ ရက္ေန႔ KNU/KNLA ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ႏႇင့္ ေတြ႔ဆံုၿပီးေနာက္ ေျပာၾကားခ်က္)

'ျပည္ေထာင္စုလို႔ေျပာၾကရင္ အဓိကကေတာ့ အားလံုးတန္းတူရည္တူရႇိမႈက အေရးႀကီးပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားအားလံုးတစ္ဦးခ်င္းစီမႇာ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္နယ္ေျမ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကားဆိုတာ ရႇိၾကတယ္။ ဒါေတြအားလံုး တစ္ေျပးညီ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႇသာ တန္းတူညီမွ်တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ လူမ်ဳိး၊ လူဦးေရမ်ားတဲ့ ဗမာေတြက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အစ္ကိုႀကီးေနရာကေနၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့လူမ်ဳိးလူဦးေရနည္းတဲ့ တိုင္းရင္းသား ေတြအေပၚ ဦးစီးခ်ဳပ္ကိုင္လိုတဲ့ အဲလိုစိတ္ဓာတ္ေတြကို စြန္႔ပယ္ဖို႔လို အပ္တယ္။ လူမ်ဳိးႀကီးတဲ့လူက လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒက်င့္သံုးတာေတြ မလုပ္သင့္သလို လူမ်ိဳးငယ္တဲ့လူေတြကို လူမ်ဳိးငယ္၀ါဒ မထားသင့္ဘူး။ အားလံုး တန္းတူရည္မွ်ရႇိမႇသာလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မူ၀ါဒျဖစ္ႏိုင္မယ္'။
လူထုဦးစိန္၀င္း

ျပည္ေထာင္စုေန႔အထိမ္းအမႇတ္၊ ႏႇစ္ပတ္လည္ေန႔ ေရာက္တိုင္းေရာက္တိုင္းမႇာ အခမ္းအနားေတြ လုပ္ေနၾကတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္က ဘယ္ေလာက္အထိ အျမစ္တြယ္ေနၿပီလဲဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုးမႇာ ေမးခြန္းတစ္ခုျဖစ္လာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုတကယ့္ကို ႏႇစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီၿပီးေတာ့ သမိုင္းေၾကာင္းရႇိတဲ့ႏိုင္ငံအျဖစ္နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဂုဏ္ယူခဲ့ၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ျပန္ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၊ ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၊ တတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာေတြအားလံုး လက္႐ံုးရည္ကို အေျချပဳၿပီးေတာ့ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကတာ။ အဲဒီေတာ့ ႏႇစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္ေက်ာ္သက္တမ္းမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္နဲ႔ စုစည္းႏိုင္တဲ့ကာလေျပာပါဆိုရင္ ႏႇစ္တစ္ရာပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ပဲ ရႇိတယ္။ 

အဲဒီေတာ့ ဒီပင္လံုစာခ်ဳပ္က စတုတၳျမန္မာႏိုင္ငံကို တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြအားလံုး ႏႇလံုးရည္နဲ႔ စုစည္းခဲ့ၾကတဲ့ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကတဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္။ ဒါေပမယ့္  ျပည္တြင္းစစ္လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္မို႔လို႔ အဲဒီတုန္းက ႏႇလံုးရည္နဲ႔ စုစည္းခဲ့ၾကတဲ့ ရည္မႇန္းခဲ့ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဟာ ႐ုပ္လံုးေပၚမလာခဲ့ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔မ်ဳိးဆက္မႇာေတာ့ ပဥၥမႏိုင္ငံေတာ္ကို မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္လို႔ တည္ ေဆာက္ၾကေတာ့မယ္။ ရႇစ္ေလးလံုးလူထုအေရးေတာ္ပံုႀကီးကေန နိဒါန္းဖြင့္လိုက္တဲ့ ပဥၥမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ေနဆဲ အသြင္ကူးေျပာင္းေနဆဲ ကာလတစ္ခုကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျဖတ္သန္းေနၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အတိတ္သမိုင္းေၾကာင္းကို သင္ခန္းစာယူၿပီးေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ လက္နက္ႏိုင္ငံေတာ္ေတြဟာ ကာလတိုအတြင္းမႇာပဲ ၿပိဳကြဲသြားခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာကို အေလးအနက္ သင္ခန္းစာယူဖို႔ လိုတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔တိုင္းရင္းသားခ်င္း ေျဖရႇင္းတဲ့ကိစၥမႇာ အစဥ္အလာတေစၧေျခာက္ေနတဲ့ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ၿပိဳကြဲေတာ့မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ၆၂ မႇာ စစ္တပ္ကေန အာဏာသိမ္းခဲ့တယ္။ အခုခ်ိန္အထိ ဖက္ဒရယ္တေစၧေျခာက္ေနတဲ့ကိစၥဟာ အခုလိုကမၻာနဲ႔ခ်ီၿပီးေတာ့ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရႇင္း အေျပာင္းအလဲထဲမႇာ ဒါႀကီးက မျဖစ္သင့္ေတာ့ဘူး။ ႏိုင္ငံတကာကို ၾကည့္ရင္လည္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြဟာ ျပည္ေထာင္စုပံုစံနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ႏိုင္ငံေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနတယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေနရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံေတာ္ကို၊ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ကို တည္ေဆာက္ၾကေတာ့မယ္ဆိုရင္ ႏႇလံုးရည္ကိုအေျခခံတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ တိုင္းရင္းသားျပႆနာေတြကို ေျဖရႇင္းႏိုင္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းပဲလို႔ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ယံုၾကည္တယ္။
ကိုကိုႀကီး (၈၈မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္)

'အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဆိုတာ တိုင္းရင္းသားအေရးကိစၥလည္း ပါပါတယ္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ စစ္မႇန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲဆိုတာ တိုင္းရင္းသားျပႆနာကို ၿပီးျပတ္ေအာင္ ေျဖရႇင္းႏိုင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရႇိအစိုးရအေနနဲ႔သူတို႔ရဲ႕ သက္တမ္းအတြင္းမႇာ ဘယ္အစိုးရကမႇ မရခဲ့ဘူးတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ စစ္မႇန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မယ္ဆိုတဲ့ ကတိကိုႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားေတြလိုလားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူ၀ါဒနဲ႔ လက္ရႇိဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒၾကားက ကြာဟခ်က္၊ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑ေတြအားလံုးကို ေျပလည္ၿပီးျပတ္ေအာင္ အားလံုးညီညီညြတ္ညြတ္ ေျဖရႇင္းႏိုင္မယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူ၀ါဒဟာ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ကို မထိခိုက္ႏိုင္ဘူးဆိုတာကို တိုင္းရင္းသားေတြသာမက ျပည္သူသန္း ၆၀ပါ နားလည္ေအာင္လုပ္ဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔သတင္းမီဒီယာေတြမႇာ တာ၀န္ရႇိလာပါျပီ'။
ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္ (CEO, Eleven Media Group)

'ေျပာၿပီးသားစကားေတြကိုပဲ ထပ္ၿပီးေတာ့ေျပာရမႇာပါပဲ။ ႐ိုးသားရမယ္၊ ျဖဴစင္ရမယ္။ မီးကပူတာကေတာ့ ပူမႇာပဲ။ ပူတာကိုေျပာေနတာနဲ႔ မရေတာ့ဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြ ရခ်င္တာက ဖက္ဒရယ္ပဲ။ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာနဲ႔ ခြဲထြက္မယ္လို႔ထင္ေနတဲ့ အေတြးေဟာင္းၾကီးကို၊ mind-set ကို ဖယ္ထုတ္လိုက္ပါ။ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကေန ဘယ္သူမႇ ခြဲမထြက္ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြအကုန္လံုး ခြဲထြက္ခ်င္တာ၊ ေတာ္လႇန္ခ်င္တာ ဘယ္သူ႔မႇာမႇ မရႇိဘူး။

quality မရႇိသေရြ႕ ၊ harmony မျဖစ္သေရြ႕ ကြၽန္ေတာ္တို႔ျပည္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ေ၀းေနမယ္။ အဲဒါေလး ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တယ္။ ရက္ေျခာက္ဆယ္ျဖစ္ျဖစ္၊ ရက္ကိုးဆယ္ျဖစ္ျဖစ္ အပစ္အခတ္ရပ္ၿပီး ကြန္ဖရင့္ပဲေျပာေျပာ အားလံုးအတူ ေတြ႔ၾကေပါ့ဗ်ာ။ လုပ္ရပ္အမႇန္ေတြအတြက္ အခုခ်ိန္ဟာ အခ်ိန္ေကာင္းပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျပာေနခဲ့တာပါ။ အခုလည္း ဒီအစိုးရကအခြင့္အေရးရၿပီ။ သူလည္း ေရာဂါသိတယ္။ ေဆးလည္းသိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးခြင့္ရခ်င္တာပဲ။ တန္းတူညီမွ်မႈ ရႇိခ်င္တာပဲ။ ခြဲထြက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီခြဲထြက္တယ္ဆိုတာႀကီးက ၁၉၆၀၊ ၁၉၆၁ေရာက္မႇ ေပၚလာၿပီး ၁၉၆၂ မႇာ ဦးေန၀င္းက အာဏာသိမ္းလိုက္တာ။ အဲဒီတည္းက အ႐ိုးစြဲလာတာက ဖက္ဒရယ္ဆို၊ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မူ၀ါဒဆို ခြဲထြက္တယ္ဆိုတာမ်ဳိး တရားေသမႇတ္ထားတယ္။ အဲဒါမဟုတ္ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔အားလံုး စံုညီေတြ႔ပါ။ စကားေျပာပါ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ဒါပဲေျပာခ်င္ပါတယ္'။
ဦးခြန္ထြန္းဦး (ဥကၠ႒၊ ရႇမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္)

'ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပါတီေထာင္တယ္ဆိုကတည္းက အခ်က္က သံုးခ်က္ပဲရႇိတယ္။ တိုင္းျပည္မႇာ တိုင္းရင္းသားေတြအပါအ၀င္ အားလံုးတန္တူညီမွ် ရႇိရမယ္။ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ရႇိရမယ္။ ဖက္ဒရယ္စစ္စစ္ျဖစ္ရမယ္။ ဒီသံုးခ်က္ကိုပဲ ပါတီေထာင္ၿပီးကတည္းက ေျပာခဲ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ ႏႇစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ ျပည္ေထာင္စုလို႔ေျပာခဲ့ေပမယ့္ ေျခလႇမ္းတိုင္းမႇာ ျပည္ေထာင္စုမျဖစ္ခဲ့ဘူး။ ၁၉၅၈ ခုႏႇစ္မႇာ ဖက္ဒရယ္လို႔ ေျပာေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုမျဖစ္ခဲ့ဘူး။ ဆိုရႇယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ၁၉၇၄ ခုႏႇစ္မႇာ ျပည္ေထာင္စုလို႔ သံုးေပမယ့္ သံုးတာပဲရႇိခဲ့ၿပီး ျပည္ေထာင္စုရဲ႕အႏႇစ္သာရကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ မရရႇိခဲ့ျပန္ဘူး။ ၁၉၈၈ ခုႏႇစ္ေနာက္ပိုင္းမႇာေတာ့ ဘာမႇမရႇိေတာ့ျပန္ဘူး။ ေနာက္ ၁၃ ႏႇစ္တာကာလမႇာ အမ်ဳိးသားညီလာခံျဖစ္လာၿပီးေတာ့ အေျခအေနက အရင္ကထက္ ပိုဆိုးလာသလို ျဖစ္လာျပန္တယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြက ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္လို႔ဆိုရင္၊ ဖက္ဒရယ္လို႔ဆိုရင္ ခြဲထြက္မယ္ပဲ ထင္ခဲ့ၾကတယ္။ ခြဲထြက္ဖို႔ အေၾကာင္းမရႇိပါဘူး။ တန္းတူညီမွ်ရႇိေရးတို႔၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ရေရးတို႔၊ ဖက္ဒရယ္ျဖစ္ေရးတို႔ဆိုတာ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ေတြပါပဲ။ ဒါကိုအားလံုးက လိုခ်င္ၾကတာပဲ။ ခြဲထြက္၊ မခြဲထြက္တာေတြက လုပ္စရာအေၾကာင္းမရႇိပါဘူး'။
ဦးႏိုင္ေငြသိန္း (ဥကၠ႒၊ မြန္ေဒသလံုးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ)

'ဒီႏႇစ္ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုေန႔ကို ျမန္မာျပည္သမိုင္းမႇာ တစ္စံုတစ္ရာသမိုင္းအရ ထူးျခားမႈရိႇတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အရင္တုန္းက ဒီမိုကေရစီ တိုင္းရင္းသားပါတီဆိုၿပီး မရႇိခဲ့ဘူး။ အခုျပည္ေထာင္စုေန႔ အခ်ိန္ကာလမႇာ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုေတြနဲ႔ တပ္မေတာ္ၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြ ရႇိေနၿပီ။ ဒီႏႇစ္ျပည္ေထာင္စုေန႔ဟာ အရင္ႏႇစ္ေတြထက္ပိုၿပီး သမိုင္းတန္ဖိုးျမင့္လာတယ္လို႔ ခံစားမိတယ္။ ျပည္ေထာင္စုေန႔ဟာ ျမန္မာျပည္သမိုင္းမႇာ တကယ့္အထင္ကရေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးရဖို႔ရယ္၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ျဖစ္ေပၚလာဖို႔အတြက္ ဒီျပည္ေထာင္စုေန႔ကပဲ အစျပဳခဲ့တယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ထဲမႇာပဲ ေ၀့လည္လည္ျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး အဖက္ဖက္မႇာ နိမ့္က်လာၿပီး ၾကည္ႏူးစရာ အျဖစ္အပ်က္ရယ္လို႔ မရႇိခဲ့ဘူးလို႔ ခံစားရတယ္။ အခုက်ေတာ့ တစ္စံုတစ္ရာ ေရာင္နီသန္းလာၿပီလို႔ ခံစားရတယ္။ အခုဒီအခမ္းအနားကစၿပီး ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ကို အခိုင္အမာထားၿပီး တိုင္းရင္းသားေတြေရာ၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အကုန္လံုး ညီညီညြတ္ညြတ္ တည္ေဆာက္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီႏုိင္ငံႀကီးဟာ အင္မတန္ ဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းေနရာကေန တကယ္ကို ေကာင္းမြန္တဲ့ ႏုိင္ငံႀကီးျဖစ္လာမႇာပါ။ အဲလိုျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ေရာင္နီေလးသန္းလာၿပီလို႔ ျမင္တယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မႇာ တိုင္းရင္းသာေတြက လြတ္လပ္ေရးကို အတူတူရယူၾကမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ လုပ္ခဲ့တယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ တစ္ေသြးတည္း တစ္သားတည္း ညီတယ္ဆိုတာ ကိုျပခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက်ဆံုးၿပီးေနာက္ပိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ အာမခံခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား တန္းတူအခြင့္အေရး ေပၚမလာခဲ့ဘူးလို႔လည္း တိုင္းရင္းသားေတြက ခံစားရတယ္။ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ဆိုတာကေတာ့ တစ္ကယ္ကို ထာ၀ရေမြးျမဴထားသင့္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ တာ၀န္ခံမႈေတြၾကားမႇာ အားနည္းမႈေတြ ရႇိခဲ့တယ္ေပါ့ေလ။

ဒါေၾကာင့္လည္း တိုင္းရင္းသားေတြၾကားမႇာ အထင္အျမင္လြဲမႇားမႈေတြ ျဖစ္လာၿပီးေတာ့ အဲလိုအထင္အျမင္လြဲမႇားမႈေတြကို ဒီမိုကေရစီနည္းအရ မေျဖရႇင္းဘဲ လက္နက္စြဲကိုင္ခဲ့ၾကေတာ့ တိုင္းျပည္ေရာ ျပည္သူေတြအတြက္ပါ နစ္နာတယ္။ အမ်ားႀကီး ေသေက်ပ်က္စီးခဲ့ရတယ္။ ဘယ္လိုမႇ ေကာင္းက်ိဳးေပးတဲ့အရာႀကီး မဟုတ္ပါဘူး။ အဲေတာ့ ျပည္ ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ကိုပဲ ကိုင္စြဲၿပီးေတာ့ ဒီျပႆနာေတြကို ေျဖရႇင္းသြားမယ္ဆိုရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ အင္မတန္ေကာင္းမြန္တဲ့ အလားအလာပဲ၊ အဲဒီအလားအလာေတြကို အခုေရးေရးေလး ျမင္ေနရၿပီ'။
ဦးဦးလႇေစာ(အေထြေထြအတြင္းေရးမႇဴး၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားတိုးတက္ေရးပါတီ)

'ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူ၀ါဒဆိုတာ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ဆိုတာကိုက ျပည္ေထာင္စုႀကီးကေန ဘယ္ေတာ့မႇ မခြဲထြက္ဘူးဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္လံုညီလာခံမႇာကတည္းက တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကေန ခြဲထြက္မေနဖို႔ သႏၷိ႒ာန္ခ်ထားခဲ့ၾကတာပါ။ တိုင္းရင္းသားေတြက တန္းတူညီမွ် ရခ်င္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္လိုတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ခ်င္တဲ့ဆႏၵက တိုင္းရင္းသားအားလံုးမႇာ ရႇိၾကပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ဆိုတဲ့သေဘာမႇာ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ဆိုတာ ရႇိပါတယ္။ဒီအခ်က္က ခြဲထြက္ဖို႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ျပည္နယ္ေတြ လုပ္မေပးႏိုင္တာေတြ ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔အေနနဲ႔ေျပာရရင္ ကြၽန္မတို႔ျပည္နယ္အတြင္းက သယံဇာတေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးစံေတြကို ကြၽန္မတို႔ဘာသာ ကြၽန္မတို႔ စီမံခန္႔ခြဲခ်င္တယ္၊ ကာကြယ္ခ်င္တယ္။ ထိန္းသိမ္းခ်င္တယ္။ ေနာက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားေဒသက ျပႆနာေတြကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက မကိုင္တြယ္ေပးႏိုင္တာေတြ ရႇိပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ကြၽန္မတို႔ဘာသာကြၽန္မတို႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရႇင္းခ်င္တယ္။ တိုင္းရင္းသားေဒသက ျပႆနာ၊ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘာလိုခ်င္လဲဆိုတာက အဲဒီေဒသမႇာရႇိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြပဲ သိၾကပါတယ္။အခုခ်ိန္မႇာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ျပည္နယ္အစိုးရေတြဖြဲ႔ၿပီး တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမႇာ ထားရႇိေပးေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားေတြလိုခ်င္တဲ့ အဆင့္ကိုေရာက္ရႇိဖို႔ အင္မတန္မႇ နည္းေနပါေသးတယ္။ 

ျပည္နယ္အစိုးရေတြက အလုပ္မရႇိသလိုေတာင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ဆိုတာ ခြဲထြက္တာမဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္ေဒသမႇာရႇိေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ကိုယ္တိုင္ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ စီမံခန္႔ခြဲခ်င္တာပါ။ အခု တိုက္ပြဲျဖစ္ေနတဲ႕ တိုင္းရင္းသားေတြ လိုခ်င္တာလည္း အဲဒါပါပဲ။ ကြၽန္မတို႔ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲကေန ေတာင္းဆိုေနပါတယ္။ ရပ္တည္ခ်က္ခ်င္းမတူေပမယ့္ ေတာင္းဆိုခ်က္ခ်င္းေတာ့ တူပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြကို သြားပါ၊ ေလ့လာပါ။ သူတို႔ဘာလိုခ်င္လဲဆိုတာကို ေဆြးေႏြးပါ။ ၿပီးသြားရင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမႇာ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မမွ်တတဲ့အခ်က္ေတြကို တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဆႏၵကိုေလ့လာၿပီး ျပင္ဆင္သြားပါ။ ဒီလိုသေဘာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ အခုခ်ိန္မႇာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ေပးေတာ့ေပးေနတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေပးေတာ့ေပးတယ္။ မရဆိုတာမ်ဳိးျဖစ္ေနတာေတြကို ျပင္ဆင္ေစခ်င္တယ္။
ေဒၚဒြဲဘူ(ကခ်င္ျပည္နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႇယ္)

'ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ဆိုတာ ျပည္ေထာင္စုထဲမႇာရႇိေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား ညီအစ္ကိုအခ်င္းခ်င္း ေအးအတူပူအမွ် ေနထိုင္လိုတဲ့ စိတ္၊ တရားမွ်တမႈရႇိစြာ ေနထိုင္လိုတဲ့စိတ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္လိုတဲ့စိတ္။ အဲဒီစိတ္ဓာတ္ေတြဟာ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ေတြပါပဲ။ ဒီစိတ္ေတြဟာ ပင္လံုရဲ႕ပံုရိပ္ေတြ၊ ပင္လံုရဲ႕ ဂုဏ္ျဒပ္ေတြပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အမႇန္အတိုင္းေျပာရရင္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မႇာပါတဲ့ အခ်က္ေတြရဲ႕ အက်ိဳးရလဒ္ကို အခုထိမရခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါကိုပဲ တာ၀န္ယူရဲတဲ့ အစိုးရကတာ၀န္ယူၿပီး ေဖာ္ေဆာင္ေပးမယ္ဆိုရင္၊ ေျဖရႇင္းေပးမယ္ဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မူ၀ါဒဆိုတာ ျဖစ္လာမႇာပါပဲ။ ဒါကိုပဲ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ျဖစ္ဖို႔ကိုပဲ တိုင္းရင္းသားေတြက ေမွ်ာ္မႇန္းေနခဲ့ၾကတာပါ။ တစ္ေန႔ေန႔ေတာ့ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္ဆိုၿပီး ေမွ်ာ္ခဲ့ၾကတာပါ။ 

ဒီေန႔အခ်ိန္မႇာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲတာေတြ ရႇိလာၿပီလို႔ေျပာႏိုင္ေပမယ္႕အားမရႏိုင္ေသးပါဘူး။ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ တိုင္းရင္းသားညီအစ္ကိုေတြေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတာကလည္း ပင္လံုစိတ္ဓာတ္အေျခခံတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မူ၀ါဒကိုပါပဲ။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မူ၀ါဒဟာခြဲထြက္ေရးမူမဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္ေထာင္စုဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ေတြကို ဆိုလိုျခင္းပါပဲ။ကြၽန္ေတာ္ေျပာဖူးပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုဆိုတဲ႕ပန္းဥယ်ာဥ္ထဲမႇာပန္းအားလံုးစံုညီပြင္႕ႏိုင္မႇ ေရာင္စံုအလႇေတြနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ပန္းဥယ်ာဥ္ႀကီး ျဖစ္လာမႇာပါ။ ဒီလိုမ်ဳိး ပန္းေပါင္းစံုညီပြင့္ႏိုင္ဖို႔ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆက္ၿပီး ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ရႇိေနပါတယ္'
ဦးဇိုဇမ္(ဥကၠ႒၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ)

ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ဆိုတာကလည္း ဒီမ်ိဳးစုကိုမႇ ဒီလိုမ်ိဳး ဟုိလိုမ်ဳိး ခြဲျခားထားတာမရႇိဘူး၊ တန္းတူထားတယ္။ သူတို႔မို႔ ဒီအခြင့္အေရး ရေစရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြမပါဘူး။ ဒီမ်ဳိးႏြယ္စုအတြက္ကေတာ့ ပိုသာတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ထားရမယ္ဆိုတာလည္း မပါဘူး။ ဒီပင္လံုစာခ်ဳပ္မႇာ အားလံုးဟာတန္းတူျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ဟာ အခရာအက်ဆံုးပဲ၊ ဒါဟာလူသားဆန္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ၆၅ ႏႇစ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ဟာ ျဖတ္သန္းလာခဲ့သမွ် ျပည္ေထာင္စုေန႔ေတြထဲမႇာ အထူးျခားဆံုးျဖစ္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြလဲ လြတ္ေျမာက္လာတယ္၊ ၈၈ ေက်ာင္းသားေတြလဲ လြတ္ေျမာက္လာတာ ရႇိတယ္။ ဒီမိုကေရစီလိုလားျခင္းကို ကူးေျပာင္းလာတဲ့ အသြင္သ႑ာန္ေတြ ရႇိတယ္။ ေရာင္နီသန္းလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါဟာ မဂၤလာတစ္ပါးပါပဲ။ ဒါကိုႀကိဳဆိုတဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳဆိုတယ္။ ေနာက္မ်ားမႇာ လည္း ေျခလႇမ္းခိုင္ခိုင္မာမာနဲ႔ ဆက္သြားႏုိင္ၿပီး ခရီးေရာက္ႏုိုင္ဖို႔ လမ္းေလ်ာက္စက္ေပၚမႇာ လမ္းေလ်ာက္ၿပီး ဘယ္ခရီးမႇမေရာက္သလိုမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ တကယ့္ေျခလႇမ္းစစ္စစ္နဲ႔ ခရီးေရာက္ဖို႔ ခရီးသြားျခင္းျဖစ္ဖို႔ပဲ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္'။
ကိုငယ္ပီး (အတြင္းေရးမႇဴး၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ)

'အခုလိုကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႔ ဒီကိုလာၿပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ လာေတြ႔တယ္။ ေတြ႔ခ်င္တာလည္း ၾကာၿပီ။ အခုလိုလာတာကလည္း အားလုံးအတြက္ လာတာေနာ္။ အခုလိုလာၿပီးေတြ႔ရတာ အမ်ားႀကီး ေက်းဇူးတင္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အားလုံးကလည္း ၀မ္းသာၾကမႇာပါ။ က်န္ခဲ့တဲ့လူေတြလည္း လာေစခ်င္တယ္။ ပထမဆုံး မလာခင္ကေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ စိုးရိမ္တယ္၊ ေၾကာက္တာေပါ့ေနာ္။ အစိုးရနဲ႔ လာေတြ႔တုန္းကလည္း။ အခုေတာ့ အားလုံးကအဆင္ေျပတယ္။ အစိုးရကလည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း။ ဒီမႇာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ လာေတြ႔တယ္။ NLD နဲ႔အားလုံးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔လက္တြဲၿပီးေတာ့ ဗမာျပည္ရဲ႕ ေရႇ႕အနာဂတ္ေကာင္းစားေရး၊ လူထုေတြ တိုးတက္ေရးအတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အတူတကြလက္တြဲၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က အသက္အႀကီးဆုံးပါ။ စစ္ထဲ၀င္တုန္းကအသက္ ၁၇ ႏႇစ္ပဲ ရႇိေသးတယ္။ အခုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္အသက္ႀကီးၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က မခြဲျခားပါဘူး။ ေနာက္ဗမာလူမ်ဳိးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြျဖစ္ျဖစ္ အားလုံးက ေက်ာသားရင္သားေတြပဲ။ ေရႇ႕ဆက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ အတူတကြ လက္တြဲၿပီး လုပ္သြားရမႇာျဖစ္တယ္'။
KNU/KNLA ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေဌးေမာင္ (ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၀ ရက္ေန႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏႇင့္ ေတြ႔ဆံုၿပီးေနာက္ ေျပာဆိုခ်က္)

'ျပည္ေထာင္စုေန႔ဆိုတာက ၁၉၄၇ မႇာ စတင္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တယ္။ အဓိကကေတာ့ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ျပသလိုက္တဲ့ ပြဲပါ။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈဟာ တကယ္က်ေတာ့ အေကာင္အထည္ေပၚမလာခဲ့ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြ အခ်င္းခ်င္း ဒီ့ထက္ပိုၿပီး ညီညြတ္ဖို႔လိုအပ္ၿပီး ဒီ့ထက္ပိုၿပီး အသိအမႇတ္ျပဳ အျပန္အလႇန္ေလးစားမႈေတြ ရႇိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ဆိုတာကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီး စည္းလံုးညီညြတ္မႈအေပၚ အေျခခံၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ပါ။ ျပည္ေထာင္စုႀကီး စည္းလံုးညီညြတ္မႈအတြက္ ေတာင္တန္းေဒသေတြ ေျမျပန္႔ေဒသေတြ အားလံုးေပါင္းၿပီး အျပန္အလႇန္ ညီညြတ္မႈေတြနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို အျပန္အလႇန္တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီႏႇစ္ျပည္ေထာင္စုေန႔က ထူးျခားပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုႀကီး စည္းလံုးညီညြတ္ဖို႔အတြက္ ေရာင္ျခည္သန္းလာၿပီလို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒီထက္ပိုၿပီး လင္းလာဖို႔အတြက္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အထူးသတိထားရမႇာကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ စည္းလံုးညီညြတ္မႈမၿပိဳကြဲဖို႔ ပိုခိုင္မာလာေစဖို႔က တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚပဲ မူတည္တာမဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ျပည္တြင္းျပည္ပမႇာရႇိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီအားလံုးနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားအားလံုး ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္မႇ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ႀကီး ျဖစ္ေပၚလာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အတြက္ အဲလိုျဖစ္ေပၚလာေစဖို႔လည္း ဆုေတာင္းပါတယ္'။ 
ဦးေစာစိန္၀င္းေအာင္ (ျပန္ၾကားေရးတာ၀န္ခံ၊ ဖလံု-စေ၀ၚ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ)

ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုစဥ္က လက္မႇတ္ေရးထိုးခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား

၁။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း(ျမန္မာျပည္ေခါင္းေဆာင္)၊ ၂။ စ၀္ခြန္ပန္းစိန္ (ေတာင္ပိုင္းေစာ္ဘြား)၊ ၃။ စ၀္ေရႊသိုက္(ေညာင္ေရႊေစာ္ ဘြား)၊ ၄။ စ၀္ဟုန္ဖ (ေျမာက္ပိုင္းသိႏၷီေစာ္ဘြား)၊ ၅။ စ၀္ႏြံ(လဲခ်ားေစာ္ဘြား)၊ ၆။ စ၀္စံထြန္း(မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြား)၊ ၇။ ခြန္ဖုန္း(ေျမာက္ပိုင္းသိႏၷီ လူထုကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၈။ စ၀္ထြန္းေအး(သာမိုင္းခမ္းေစာ္ဘြား)၊ ၉။ ဦးတင္ေအး(ေတာင္ႀကီးလူထုကိုယ္စားလႇယ္)၊  ၁၀။ ဦးၾကာပု(သီေပါလူထုကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၁၁။ စ၀္ယိင္ဖ(သီေပါလူထု ကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၁၂။ ဆမားဒူ၀ါဆင္၀ါေနာင္(ျမစ္ႀကီးနား ကခ်င္ကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၁၃။ ဒူ၀ါေဇာ္ရစ္(ျမစ္ႀကီးနားကခ်င္ကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၁၄။ ဦးခြန္ထီး (ပင္လံုလူထုကိုယ္စားလႇယ္)၊၁၅။ဦးထြန္းျမင့္(ေမာက္မယ္ လူထုကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၁၆။ဦးခြန္ေစာ(ပင္းတယလူထုကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၁၇။ဦးျဖဴ(ဆီဆိုင္ေစာ္ဘြား ကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၁၈။ဦးဒိန္ရတန္(ဗန္းေမာ္ ကခ်င္ကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၁၉။ဒူ၀ါး ေဇာ္လြန္း(ဗန္းေမာ္ ကခ်င္ကိုယ္စားလႇယ္)၊၂၀။ဦးလဘန္းဂေရာင္(ဗန္းေမာ္ ကခ်င္ကိုယ္စားလႇယ္)၊၂၁။ဦးလူမုန္း(ဖလမ္း ခ်င္းကိုယ္စားလႇယ္)၊၂၂။ဦးေသာင္ဇာခုတ္ (တီးတိန္ ခ်င္းကိုယ္စားလႇယ္)၊ ၂၃။ ဦးကီယိုမာန္(ဟားခါး ခ်င္းကိုယ္စားလႇယ္) 

ပင္လံုစာခ်ဳပ္တြင္ ပါ၀င္ေသာအခ်က္ ကိုးခ်က္ 

(၁) ေတာင္တန္းသားမ်ား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔(တစညဖ)၏ ၾကိဳးကိုင္ အဖြဲ႔ကိုယ္စားလႇယ္မ်ား၏ ေထာက္ခံခ်က္အရ ေတာင္တန္းသားမ်ား၏ ကိုယ္စားလႇယ္တစ္ဦးကို ဘုရင္ခံကေရြးခ်ယ္၍ နယ္စပ္ေဒသမ်ားကိစၥႏႇင့္ပတ္သက္၍ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ဘုရင္ခံ၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ခန္႔ထားရမည္။

(၂) ဤအတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ကို ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ ဌာနလက္ကိုင္မရႇိ ေကာင္စီ၀င္တစ္ဦးအျဖစ္ ခန္႔ထား၍ ကာကြယ္ေရးႏႇင့္ ျပည္ပကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ထုံးနည္းဥပေဒအရ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၏ အာဏာလက္ေအာက္ သုိ႔ ေရာက္ရႇိသည့္နည္းတူ နယ္စပ္ေဒသကိစၥမ်ားကိုလည္း အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၏ အာဏာေအာက္သုိ႔ ေရာက္ရႇိေစရမည္။ ဤနည္းလမ္းမ်ားအတုိင္း နယ္စပ္ေဒသဆုိင္ရာ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္အား အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာကုိ ေပးအပ္ရမည္။

(၃) အဆုိပါ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ကုိ ၎ႏႇင့္လူမ်ဳိးခ်င္းမတူေသာ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံႏႇစ္ဦးက ကူညီေစရမည္။ ေရႇးဦးစြာ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏႇစ္ဦးတုိ႔သည္ ၎တုိ႔အသီးသီး သက္ဆုိင္သည့္နယ္မ်ား၏ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ ရန္ျဖစ္၍ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္မႇာ အျခားနယ္စပ္ေဒသအားလုံးတုိ႔၏ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေစရန္ျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔သည္ ထုံးနည္းဥပေဒအရ တြဲဖက္တာ၀န္ ယူရသည့္မူအတုိင္း ရြက္ေဆာင္ေစရမည္။

(၄) အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္သည္ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ အဖြဲ႔၀င္လူႀကီးအေနျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ တစ္ဦးတည္းေသာ ကုိယ္စားလႇယ္အျဖစ္ ပါ၀င္ရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္မ်ားသည္ နယ္စပ္ေဒသမ်ားႏႇင့္ သက္ဆုိင္ရာကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေဆြးေႏြးၾကသည့္အခါ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ တက္ေရာက္ႏုိင္ခြင့္ ရႇိေစရမည္။

(၅) အထက္တြင္ သေဘာတူညီသည့္အတုိင္း ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္ စီကုိတုိးခ်ဲ႕မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ နယ္တြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ယခုခံစားေနရေသာ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို မည္သည့္နည္းႏႇင့္မဆုိ တစ္စုံတစ္ရာ လက္လြတ္ေစရန္ အဆုိပါေကာင္စီက ျပဳလုပ္ျခင္းမရႇိေစရ။ နယ္စပ္ေဒသမ်ားအတြက္ နယ္တြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရာခုိင္ႏႈန္းအျပည့္ ရႇိေစရမည္ဟူေသာမူကုိ သေဘာတူညီၾကသည္။

(၆) ပူးေပါင္းထားၿပီးသည့္ ျမန္မာျပည္အတြင္း သီးသန္႔ ကခ်င္ျပည္နယ္တစ္ခု နယ္နိမိတ္သတ္မႇတ္၍ တည္ေထာင္ရန္ ျပႆနာမႇာ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္က ဆုံးျဖတ္ရန္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဤကဲ့သုိ႔ သီးျခားျပည္နယ္တစ္ခု ထားရႇိသင့္ေၾကာင္းကို သေဘာတူညီၾကသည္။ ဤရည္ရြယ္ခ်က္ အထေျမာက္ရန္ အလုိ့ငႇာ ပထမေျခလႇမ္းအေနျဖင့္ ၁၉၃၅ ခုႏႇစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရအက္ဥပေဒအရ ေနာက္ဆက္တြဲစာရင္းပါ အပိုင္း(၂)ေဒသမ်ားကဲ့သုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားႏႇင့္ဗန္းေမာ္ခ႐ုိင္တုိ႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ နယ္စပ္ေဒသ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏႇင့္ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္အား ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ရမည္။

(၇)နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ နယ္သူနယ္သားတုိ႔သည္ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အေျခခံမ်ားအျဖစ္ အသိအမႇတ္ျပဳထားေသာ အခြင့္အေရးမ်ားတုိ႔ကုိ ခံစားႏုိင္ခြင့္ရႇိေစရမည္။

(၈) ဤစာခ်ဳပ္တြင္ သေဘာတူၾကသည့္ အစီအစဥ္မႇာ ပေဒသရာဇ္ ရႇမ္းျပည္နယ္ နယ္ေျမစုတြင္ ယခုအပ္ႏႇင္းထားၿပီးေသာ ဘ႑ာေရးႏႇင့္ပတ္သက္သည့္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ထိခုိက္ျခင္းမရႇိေစရန္။

(၉) ဤစာခ်ဳပ္တြင္ သေဘာတူညီၾကသည့္အစီအစဥ္မႇာ ျမန္မာျပည္ အခြန္ေတာ္ေငြမ်ားမႇ ကခ်င္ေတာင္တန္းနယ္မ်ားႏႇင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းနယ္မ်ားက ရသင့္ရထုိက္ေသာ ဘ႑ာေရးအကူအညီကို ထိခုိက္ျခင္းမရႇိေစရ၊ ျမန္မာျပည္ႏႇင့္ ပေဒသရာဇ္ ရႇမ္းျပည္နယ္ေျမစု၏ ဘ႑ာေရး အစီအစဥ္မ်ားကဲ့သုိ႔ ကခ်င္ေတာင္တန္းႏႇင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းမ်ားအတြက္ အလားတူအစီအစဥ္မ်ားကို ထားရႇိက်င့္သုံးရန္ ျဖစ္ႏုိင္မည္၊ မျဖစ္ႏုိင္မည္ကို ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီက နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏႇင့္ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢဳိလ္တုိ႔ႏႇင့္အတူ စစ္ေဆးၾကည့္႐ႈရမည္။